Điều trị da nhạy cảm quan trọng là bạn nên tránh xa các tác nhân gây kích ứng cho da, corticoid có thể dùng ngắn ngày. Vậy cách điều trị cụ thể như thế nào, hãy cùng Sor tìm hiểu nhé?

Vài nét về da nhạy cảm

Còn được gọi với các tên gọi: “reactive skin”, “intolerant skin”, “overreactive skin”, “irritable skin”, nhưng “sensitive skin” – da nhạy cảm được mọi người biết đến nhiều nhất.

Theo Diễn đàn quốc tế nghiên cứu vào năm 2017; tạp chí Lâm sàng Da liễu Mỹ ở năm 2019; da nhạy cảm đã được định nghĩa là sự xuất hiện của cảm giác khó chịu trên da (nóng rát, đau, ngứa, châm chích).

Dịch tễ của da nhạy cảm

Da nhạy cảm không phải là một bệnh về da nghiêm trọng; nhưng rất thường gặp ở nhiêu người. Tỉ lệ người bị mắc da nhạy cảm ở nữ cao hơn ở nam giới. Qua nhiều nghiên cứu, thì tỉ lệ da nhạy cảm ở nam là 1/3 và 1/2 ở nữ.

Cơ chế của da nhạy cảm

Bệnh da nhạy cảm không phải là căn bệnh da dị ứng hay tự miễn. Có 3 cơ chế chính là hàng rào bị tổn thương; tổn thương về thần kinh và sự thay đổi mạch máu.

Hàng rào da bị tổn thương

Một số nghiên cứu cho thấy, hàng rào da thường không toàn vẹn, có sự mất nước qua thượng bì và giảm nồng độ các yếu tố dưỡng ẩm tự nhiên. Không quan sát thấy sự liên quan đến pH của da và mức độ tiết bã nhờn.

Tổn thương thần kinh

Cơ chế thần kinh được quan tâm nhiều nhất; khi quan sát thấy sự tăng mật độ sợi C ở thượng bì (sợi thần kinh truyền cảm giác nóng, lạnh, ngứa). Ngoài ra còn thấy sự liên quan giữa hội chứng ruột kích thích và da nhạy cảm; những bệnh có cơ chế qua thần kinh. Các nghiên cứu cũng cho thấy có sự tăng hoạt động của Receptor TRPV1 (transient receptor potential vanilloid 1) hơn so với ở da không nhạy cảm. TRPV1 bị kích hoạt bởi capsaicin; pH thấp, acid lactic, tia UV, nhiệt… Đây cũng là những nguyên nhân thường gặp gây ra tình trạng nhạy cảm ở da.

Sự thay đổi về mạch máu có thể thấy là giãn mạch nông; nhưng thường không biểu hiện ban đỏ; và các tình trạng viêm da có thể tìm thấy được. Quan sát được hiện tượng này thông qua Laser doppler velocimetry (LDV) và Confocal Raman microspectroscopy.

Nguyên nhân da nhạy cảm

Có 4 nhóm nguyên nhân chính:

  • Các yếu tố nội tại của da: Tổn thương hàng rào da, nhạy cảm hệ thần kinh, các bệnh viêm da có sẵn.
  • Các yếu tố trong cơ thể: Hormon, căng thẳng, rối loạn cảm xúc…
  • Yếu tố về lối sống: Thói quen dùng mỹ phẩm, chế độ ăn, dùng rượu…
  • Yếu tố về môi trường: Ô nhiễm môi trường, thời tiết (nóng, gió), tia UV…

Một nghiên cứu tại Mỹ năm 2019 trên 20,486 người bệnh; cho thấy các yếu tố khởi phát thường gặp nhất là: Mỹ phẩm (OR: 7.12); không khí ẩm ướt (OR: 3.83), thay đổi nhiệt độ (OR: 3.53)…

Các yếu tố nguy cơ của da nhạy cảm là nữ giới, da trắng; có bệnh da nền, thói quen dùng mỹ phẩm (chứa nhiều AHA, alcohol)…

Điều trị da nhạy cảm

Điều trị chung

  • Điều trị các bệnh da có triệu chứng
  • Giai đoạn cấp: Có thể tuỳ từng mức độ mà dùng corticoid tại chỗ nhẹ và trung bình (3-4 ngày), pimedrolimus, tacrolimus (dùng trong thời gian dài)
  • Làm mát: Xịt khoáng, tránh nắng
  • Dưỡng ẩm: Chọn những loại dưỡng ẩm không mùi, không có chất kích ứng như ure
  • Chống nắng

Điều trị bằng cách tránh tiếp xúc với tất cả các yếu tố khởi phát nghi ngờ. Dừng tất cả các mỹ phẩm đang dùng trong 2 tuần; sau đó có thể thử lại từng loại một. Sau đó, đánh giá phản ứng của từng sản phẩm. Các sản phẩm ưu tiên dùng: Được đánh giá tính ổn định từng thành phần; không có ethanol, propylene glycol; dạng bột; có thể rửa sạch dễ dàng bởi nước, không có mùi.

Điều trị đặc hiệu

  • Trans-4-tert-butylcyclohexanol (đối kháng TRPV1).
  • Pimecrolimus.
  • Bifidobacterium longum ap 10%.

Đọc thêm nhiều bài viết tại đây.

Nguồn: suckhoedoisong

Phạm Diểm